Günümüz dünyasında, bireylerin sorumlulukları ile başa çıkma becerileri sık sık sorgulanıyor. Özellikle stresli yaşam koşulları, iş hayatındaki baskılar ve sosyal beklentiler, birçok insanın kendilerini sorumluluklardan kaçarken bulmasına neden olabiliyor. Klinik psikologların yaptığı açıklamalara göre, sorumluluk yükümlülükleri ile yüzleşmekten kaçmak, kişinin hem psikolojik sağlığını hem de sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyebiliyor.
Klinik psikolog Dr. Elif Yılmaz, insanların sorumluluklardan kaçma davranışlarının genellikle iki ana nedenden kaynaklandığını belirtiyor: ‘Kendinden kaçış’ ve ‘sorumluluktan kaçış’. Kendinden kaçarak, bireylerin öz-eleştiri ve içsel hesaplaşma süreçlerinden uzaklaştıklarını ifade eden Yılmaz, bunun genellikle kendine güvensizlik, düşük özsaygı ve geçmiş travmalarla bağlantılı olduğunu vurguluyor. Bunun sonucunda insanlar, hedeflerine ulaşmak için gereken çabayı göstermekten kaçınıyorlar.
Aynı şekilde, sorumluluk alanında ise, işleri erteleme, aşırı kaygı gibi davranışlar sergileyen bireyler, toplum içerisinde herhangi bir olumsuz duruma düşmekten korktukları için geri adım atıyorlar. Dr. Yılmaz, “Sorumluluk almaktan kaçan bireyler, kendi hayatlarını kontrol edemeyecekleri inancına kapılıyorlar. Bu durum, ilerledikçe daha karmaşık sorunlara yol açabiliyor.” diyor. Psikolog, özellikle genç bireylerde bu durumun sıkça gözlemlendiğini düşünüyor. Gençlerin sosyal medya platformlarında mükemmel hayatlarını sergileme baskısı altında, kendi hayatlarını yeterince yönetememek konusunda kaygı duyduklarını ifade ediyor.
Peki, sorumluluktan kaçmanın önüne nasıl geçilebilir? Dr. Yılmaz, ilk olarak bireylerin kendilerine karşı dürüst olmalarının önemine dikkat çekiyor. Kendi içsel motivasyon kaynaklarını belirlemek, bireylerin sorumluluklarını üstlenirken daha başarılı olmalarına yardımcı olabilir. Duygusal zeka ve öz-farkındalık geliştirmek, bireylerin hem kendilerini tanımasına hem de sorumluluklarını kabullenmesine zemin hazırlıyor.
Uyumlu ilişkiler, iş yaşamında verimlilik ve kişisel tatmin, sorumluluklarla yüzleşerek elde edilebilecek kazanımlar arasında bulunuyor. Dr. Yılmaz, bireylerin mesleki ve kişisel sorumluluk eğitimleri almasının büyük bir fark yaratacağının altını çiziyor. “Kendinize ayıracağınız zaman, duygusal ve zihinsel sağlığınız için çok önemli. Duygularınızı anlamak, zayıf yönlerinizi kabullenmek ve güçlü yönlerinizi keşfetmek, kişisel gelişiminizi destekleyecek başlıca adımlar olacaktır.” diyor.
Sonuç olarak, kendimizden kaçmak ve sorumluluklarımızdan uzaklaşmak geçici bir rahatlık sağlayabilir; ancak uzun vadede büyük kayıplara yol açabilir. Klinik psikologlar, bireylerin kendileriyle barışık olmaları ve hayatlarında aldıkları sorumlulukları benimsemeleri gerektiğini vurguluyor. Sorumluluk, her ne kadar zorlayıcı olsa da, aynı zamanda kişisel gelişim için bir fırsat sunuyor. Kendini keşfetmek ve geliştirmek için atılacak adımlar, bireylerin yaşam kalitesini artıracak temel unsurlar arasında yer alıyor.